طاهره ایشانی؛ معصومه نعمتی قزوینی
دوره 9، شماره 27 ، آبان 1392، ، صفحه 65-95
چکیده
مقولهی انسجام، یکی از مباحث مورد توجّه زبانشناسان ازجمله زبانشناسان نقشگرا در تحلیل گفتمان است. از نظر آنان تحلیل گفتمان عبارت است از مطالعه و بررسی ارتباط، همبستگی و پیوندهای موجود میان جملهها در گفتمانهای نوشتاری و کلامی. به دیگر سخن، نکتهی مهم در چنین تحلیلی، مفهوم انسجام و چگونگی پیوند معانی جملهها یا ...
بیشتر
مقولهی انسجام، یکی از مباحث مورد توجّه زبانشناسان ازجمله زبانشناسان نقشگرا در تحلیل گفتمان است. از نظر آنان تحلیل گفتمان عبارت است از مطالعه و بررسی ارتباط، همبستگی و پیوندهای موجود میان جملهها در گفتمانهای نوشتاری و کلامی. به دیگر سخن، نکتهی مهم در چنین تحلیلی، مفهوم انسجام و چگونگی پیوند معانی جملهها یا گزارهها در یک گفتمان است. با مروری بر پیشینهی پژوهشهای قرآنی، معلوم میشود که مسئلهی انسجام در قرآن نیز از دیرباز مورد توجه اندیشمندان و پژوهشگران قرار داشته است؛ بهعنوان نمونه برخی از آنان، پدیدهی انسجام در قرآن را از خلال پژوهش در نظم قرآن، تحلیل و بررسی کردهاند که از آن جمله میتوان به نظریهی نظم عبدالقاهر جرجانی اشاره کرد. در پژوهش حاضر با رویکرد زبانشناسیِ نقشگرا و به روش توصیفی- تحلیلی و آماری، به بررسی کمّی انسجام و پیوستگی براساس الگوی انسجام و پیوستگی حسن(1984) و همچنین هلیدی و حسن (1985) در سوره‌ی مبارکهی «صف» پرداخته شده و با بهکارگیری روشی علمی و نه صرفاً نظری، این نتیجه به دست آمده که این سوره، باوجود داشتن تنوع مضمون، از انسجام و پیوستگی بالایی برخوردار است.
